مطالعۀ تطبیقی مفهوم ضمان در حقوق اسلامی، مسئولیت مدنی در حقوق رومی- ژرمنی و Tort در کامن‌لا

جریان سریع جهانی شدن، پژوهش‌های تطبیقی حقوقی را نیز ضروری ساخته است. نخستین پیش‌نیاز پژوهش تطبیقی، شناسایی دقیق مفاهیم مرتبط با موضوعی است که در چند نظام حقوقی مورد مطالعة مقایسه‌ای قرار می‌گیرد. در قلمرو حقوق مسئولیت مدنی و tort از یک سو، و فقه و حقوق ضمانات از سوی دیگر، شناسایی مقایسه‌ای مفاهیم سه‌گانة «ضمان»، «مسئولیت مدنی» و «Tort» نخستین گام برای هر گونه پژوهش تطبیقی در این حوزه است؛ به‌ویژه اینکه ادبیات حقوقی رایج ما در این زمینه از شفافیت لازم برخوردار نیست و کاربردهای غیردقیق و گاهی نادرست از این واژگان وجود دارد. در این مقاله سعی شده است که هر یک از این مفاهیم سه‌گانه در خاستگاه اصلی خود شناسایی شود؛ سپس مقایسه‌ای اغلب مفهوم‌شناسانه بین آنها صورت گیرد؛ تا به‌ویژه مناسبات مفهومی واژة «ضمان» که از پیچیده‌ترین مفاهیم در فقه و حقوق اسلامی است، با نظایر آن در دو نظام حقوقی مذکور روشن شود.